TOPLUMSAL BELLEK

Bellek, geçmişte yaşananlar ve geçmişle ilgili bilgilerin hatırda tutulma becerisidir. Bilginin toplanması, depolanması ve hatırlanması belleğin görevidir. Bellek sistemini anlayabilmek için kodlanan ve depolanan bilginin içeriği ne kadar önemliyse ona bakmak gerekir. Üç farklı bellek depolama vardır; duyusal,kısa süreli ve uzun süreli. Buna göre bilgi ilk önce ilgili duyu sistemine kaydedilir. Bilginin hemen kodlandığını düşünelim. Buradaki kodlanan bilgi duyusal bellekten kısa süreli belleği aktarılır, kodlanma tamamlandıktan sonra anlamsal nitelik kazanan bilgi, uzun süreli belleği aktarılır. Olaylar, harfler, sayılar, konuşulan ve bilgi içeriği olan daha fazla kategoriler gelişir ve nitelikli kazanımlar oluşur. Bilginin kısa süreli bellekten çıkıp uzun süreli belleğe aktarılması tekrarlara bağlıdır. Toplumsal bellekte hepimizin bildiği gibi “tarih tekerrürden ibarettir” yani hep hatırlatma vardır. Uzun süreli bellek bildirimseldir. Tarihler ve olgular işlemsel bellekte kayıtlıdır. Bildirimsel bellek “NE” sorusuna cevap arar işlemsel bellek de “NASIL” sorusunu yanıtlar. Tamamı topluma uygulandığında anlamsal ve epizodik bellekten söz edilir. Anlamsal bellek evren ile ilgili bilgileri ve oluşumu içerir. Epizodik bellek ise belli bir zaman, yer ve bağlamda oluşan, tarihi de kapsayan olaylarla ilgili bellektir. Geçmişimiz ile yaşadığımız toplumsal olaylar ve bilgileri içeren belleği, toplumu ilgilendiren kayıtlar olarak ifade edebiliriz. Bir toplum tarihindeki olayları, kişileri, genel tarih bilgilerini unutursa ekonomi de adalet sistemi de zayıflar. Bundan dolayı “bozucu etki yoluyla unutma” kuramı ortaya çıkar. Bozucu etki yoluyla unutma kuramı, toplumun belleğindeki daha önce depolanan tarihi dersler alınması gereken konuları bir başka belleğin hatırlanmasını engellemesi ile ortaya çıkan karmaşadır. Bu karmaşa sonucunda tarihten ders alınması gereken bilgilerin hatırlanması engellenmiş olur. Bellek zaman içinde belli bir oranda zayıflaması ya da zayıf düşürülmesi sonunda bilgileri silecektir. Ülkeler tarihte yaşadıklarını unutmamalılar. Geçmiş toplumsal bellekte ve tarihte kayıtlıdır ve “tarih tekerrür eder”.