Uzun uzun aradım ama bulamadım, 'fıtrat' sözcüğünün Çince karşılığını. Önce İngilizceye çevirmeyi denedim, oradan Çince'ye... Bir şeyler bulsam da, benim için karmaşık çizgiler yumağından ibaret olduğu için, anlayamadım.
Neden mi bunca zahmet? Bartın'da maden ocağında ölen Çinli işçinin ölüm nedenini ailesine açıklayabilmek için!
Biliyorsunuz, birkaç gün önce Bartın'ın Amasra ilçesinde, Hattat Holding'e ait bir maden ocağında yaşanan kazada bir Çinli işçi ölmüştü. Çinlinin orada ne işi var diye düşünüyorsanız; 220 Çinli işçi çalışıyormuş o madende. Patron, "Çinliler işten anlıyor" diye açıklıyor nedenini; ama ben, bu işin 'ucuz işgücü' kavramıyla doğrudan ilintili olduğunu düşünüyorum.
Kömür yığını altında hayatını kaybeden Çinli işçiye dönelim... Binlerce kilometre uzaktaki memleketinde, ailesi, sevdikleri vardır ve cenazeyi teslim ederken ölüm nedenini de söylemek gerekir. İşte tam bu noktada gerekiyor 'fıtrat' sözcüğünün Çince'si. Çünkü, holdingin sahibi Mehmet Hattat, kazayı ve işçinin ölüm nedenini şöyle açıklamış: "Mercedes araba kullansanız da kaza oluyor, Fiat araba kullansanız da... Maalesef Reis-i Cumhurumuzun söylediği gibi, bu işin fıtratında kaza var. Trafik kazaları da fazla oluyor."
* * * * *
Doğru söylüyor, trafik kazaları da fazla oluyor. Her yıl binlerce insan asfaltta can veriyor. Trafik kazalarında dünya sıralamasının tepesindeyiz. Bizde 'fıtrat' var tabi, öteki ülkelerde yok!
İş kazalarında da madalyayı kimseye kaptırmıyoruz; Avrupa birincisi, dünya üçüncüsüyüz. İşin 'fıtrat'ından tabi ki!
Öyle demişti 'Reis-i Cumhur', henüz Başbakanken... Hani Soma'da yüzlerce işçi toprağın altında can verdiğinde...
Başbakan 'fıtrat' sözcüğünü Türk ekonomik hayatına armağan etmeden önce, biz sorunu, gayet "cahilce", "iş güvenliğinin gereklerine uyulmaması", "kar güdüsünün işçi güvenliğini arka planda bırakması" gibi "anlamsız" gerekçelerle açıklıyorduk. Başbakanımız 'fıtrat' dedi; biz cahilliğimizden utandık, patronlar rahatladı. Hem de ne rahatlama! Bakın patrona; "çok üzüldüm işçi kardeşimizin ölümüne; bir daha böyle can kayıplarının yaşanmaması için gereken denetimleri yapacağız" demiyor; "işin fıtratı" diyor "rahatça"!
İstanbul'da rezidans yaparken asansörün yere çakılması sonucu ölen işçilerin patronu da rahat; "benimle hiç bir ilgisi yok valla" dedi. Yaptığı inşaatta yaşanan kazanın kiminle ilgisi olduğunu sorsak; 'fıtrat'ı adres gösterecektir muhtemelen.
* * * * *
Bu 'fıtrat' denilen şey, sadece bizim ülkemizde var. Dünya taşkömürü üretiminde Çin ve ABD, ilk iki sıradadır; bizim yerimiz 40'lı sıralarda. Buna rağmen, bizde maden ocaklarında yaşanan ölümlü kaza sayısı, oralarda yaşananlardan yüzlerce kat fazladır. Bu durumda, Çinlilere, "maden ocaklarında yaşanan kazalar, işin fıtratındandır; sizin vatandaşınızın ölüm nedeni de, tam da işte bu fıtrattır" nasıl diyeceğiz? Desek, onlar dediğimizi nasıl anlayacak?
Bu konuyu 'Reis-i Cumhur'a bırakmak en iyisi galiba; Soma faciasının ardından bir sözcükle milyonlarca insanı ikna etmeyi başarıp Başbakanlık konutundan Çankaya'ya bile terfi etti; bir Çinli aileyi mi ikna edemeyecek!
Yorumlar
Kalan Karakter: