Fatih Sultan Mehmet'in Sadrazamları Kimlerdir? Çandarlı Halil Paşa'nın Yerine Kim Geldi?

Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden biri olarak kabul edilen Fatih Sultan Mehmet dönemi, sadece İstanbul'un fethiyle değil, aynı zamanda yönetim kadrosunda görev almış güçlü veziriazamlarıyla da tarih sayfalarında önemli yer tutar. TRT 1 ekranlarında yayınlanan "Mehmed: Fetihler Sultanı" dizisiyle birlikte bu isimler yeniden gündeme geldi. Özellikle Çandarlı Halil Paşa’nın azledilmesinin ardından yerine kimin geçtiği ve Fatih dönemindeki tüm sadrazamların kimler olduğu merak konusu oldu. İşte detaylı bir kronolojik inceleme...

Fatih Sultan Mehmet kimdir?

Fatih Sultan Mehmet, 1432 yılında doğmuş ve 1451 yılında ikinci kez Osmanlı tahtına çıkmıştır. 1453’te İstanbul’u fethederek çağ kapatıp çağ açan padişah olarak bilinir. Yalnızca bir komutan değil, aynı zamanda büyük bir devlet adamıydı. Saltanatı boyunca hem iç hem dış politikada önemli reformlar gerçekleştirmiştir.

Sadrazam nedir? Osmanlı’daki yeri nedir?

Sadrazam, Osmanlı yönetim sisteminde padişahtan sonra en yetkili kişidir. Günümüz karşılığıyla başbakanlık görevini üstlenen sadrazam, devletin yürütme gücünü elinde bulundurur, divan toplantılarına başkanlık eder ve padişah adına karar alırdı.

Çandarlı Halil Paşa kimdir ve neden görevden alındı?

Çandarlızade Halil Paşa, Osmanlı tarihinde "Çandarlı ailesi"nin önemli bir temsilcisidir ve II. Murad döneminde de sadrazamlık yapmıştır. Ancak İstanbul’un fethi fikrine karşı çıkması ve Bizans’a karşı daha yumuşak bir politika izlemesi, Fatih Sultan Mehmet’in güvenini kaybetmesine neden oldu.

Fatih, fetihten kısa bir süre sonra Halil Paşa’yı görevden almış ve idam ettirmiştir. Bu, Osmanlı tarihinde bir sadrazamın idam edilmesi açısından da dikkat çekici bir ilk olmuştur.

Çandarlı Halil Paşa'nın yerine kim sadrazam oldu?

Halil Paşa’nın görevden alınmasının ardından Zağanos Paşa, 1453 yılında sadrazam olarak göreve getirilmiştir. Zağanos Paşa, fetihten yana olan ve Fatih’in modernleşme vizyonuna destek veren bir isimdi.

Fatih Sultan Mehmet’in sadrazamları kimlerdir?

Fatih’in saltanatı boyunca görev yapan sadrazamlar sırasıyla şunlardır:

1. Çandarlızade Halil Paşa (1451–1453)

2. Zağanos Paşa (1453–1455)

3. Mahmud Paşa Angelović (1455–1467)

4. Rum Mehmed Paşa (1467–1470)

5. İshak Paşa (1470–1472)

6. Mahmud Paşa (İkinci kez, 1472–1474)

7. Gedik Ahmed Paşa (1474–1476)

8. Hoca Sinan Paşa (1476–1477)

9. Karamanî Mehmed Paşa (1477–1481)

Bu sıralamaya göre Fatih döneminde 9 farklı kişi sadrazamlık yapmış, bazı isimler ise görevlerine ikinci kez dönmüştür.

Bu sadrazamlar ne gibi roller üstlendi?

• Zağanos Paşa, fethin en ateşli savunucularındandı ve İstanbul kuşatmasında büyük rol oynadı.

• Mahmud Paşa, Balkan seferlerinde etkili oldu; hem diplomatik hem askerî başarılara imza attı.

• Gedik Ahmed Paşa, Akdeniz’deki seferlerde ön plandaydı; Kırım ve Otranto Seferi gibi stratejik harekâtlarda görev aldı.

• Karamanî Mehmed Paşa, ilmiye sınıfından gelen ve Fatih’in hukuk reformlarında etkili bir isimdi.

Sadrazam değişikliklerinin nedeni neydi?

Sadrazam değişiklikleri çoğunlukla şu sebeplerle gerçekleşti:

• Padişahın politik vizyonuna aykırı hareketler

• Savaşlardaki başarısızlıklar

• Saray entrikaları ve hizipleşmeler

• Padişahın yeni politikalarına uygun isim arayışı

Fatih Sultan Mehmet’in uzun saltanatı boyunca sadrazamlık makamı, Osmanlı'nın askeri ve bürokratik gücünün bel kemiğini oluşturmuştur. Çandarlı Halil Paşa’nın azledilmesinden sonra başlayan dönem, daha reformist ve merkeziyetçi bir yönetimin habercisi olmuştur. Zağanos Paşa’dan Gedik Ahmed Paşa’ya kadar pek çok güçlü sadrazam, Osmanlı'yı hem içeride hem dışarıda büyük bir imparatorluğa dönüştürme sürecinde önemli roller üstlenmiştir.