Kan şekeri, vücuttaki kanın içinde bulunan glukoz (şeker) miktarını ifade eder. Bu glukoz, vücudun ana enerji kaynağıdır ve çoğunlukla besinlerden alınan karbonhidratların sindirimi sonucunda kana geçer. Kan şekeri seviyeleri, vücudun sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için belirli bir aralıkta tutulmalıdır. İdeal kan şekeri seviyeleri bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite düzeyine ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Genel olarak kabul edilen ideal kan şekeri aralıkları şunlardır:
- Açlık Kan Şekeri (Sabah aç karnına): 70-100 mg/dL
- Tokluk Kan Şekeri (Yemekten 2 saat sonra): <140 mg/dL
Açlık kan şekeri, kişinin son yemek yedikten en az 8 saat sonra ölçülen kan şekeridir. Tokluk kan şekeri ise yemekten sonra 1-2 saat içinde ölçülen kan şekeri seviyesidir.
Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedir?
Diyabet veya şeker hastalığı, vücudun kan şekeri düzeylerini normal sınırlar içinde tutma yeteneğini kaybettiği kronik bir hastalıktır. Temelde insülin hormonunun yetersiz üretimi veya vücudun insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucunda oluşur. İnsülin, kandaki glukozun hücrelere taşınmasını sağlayan bir hormondur ve bu süreç, vücut hücrelerinin enerji üretmesi için gereklidir.
Diyabet türleri arasında en yaygın olanları Tip 1 ve Tip 2 diyabettir:
- Tip 1 Diyabet: Bağışıklık sistemi, pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırarak insülin üretimini durdurur. Genellikle genç yaşlarda başlar ve yaşam boyu insülin tedavisi gerektirir.
- Tip 2 Diyabet: Vücut insülini etkili bir şekilde kullanamaz veya yeterince üretemez. Genellikle yaşam tarzı faktörlerine (beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite seviyesi) bağlı olarak gelişir ve ilaç tedavisi, beslenme düzeni ve egzersiz ile yönetilir.
Diyabetin tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği bilinmektedir. Yüksek kan şekeri seviyeleri zamanla kalp hastalıkları, böbrek sorunları, görme bozuklukları, sinir hasarı ve diğer komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle, düzenli olarak kan şekeri düzeylerini kontrol etmek, sağlıklı beslenmek, fiziksel aktivite yapmak ve gerekli durumlarda ilaç tedavisini düzenli olarak uygulamak önemlidir.
Beslenme ve diyet uzmanı Dr. Selin Kaya, diyabetin önlenmesi ve yönetilmesi için sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin önemini vurgulamaktadır: "Sağlıklı bir diyetle, düzenli egzersizle ve düzenli kan şekeri takibiyle diyabetin kontrol altında tutulması mümkündür. Özellikle obezite gibi risk faktörlerini azaltmak, diyabetin gelişme riskini önemli ölçüde azaltabilir."
Sonuç olarak, kan şekeri düzeylerinin kontrol altında tutulması, diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarının önlenmesinde ve yönetilmesinde kritik öneme sahiptir. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek ve düzenli sağlık kontrolleri yapmak, herkesin sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.
Esmanur Karabakla