VENÖZ YETMEZLİK VE EGZERSİZ

Toplardamarlarımız atardamarların doku ve organları beslemek için gönderdiği kanı oksijenini kaybetmiş olarak yeniden kalbe dönüşünü sağlayan damarlarımızdır. Bacakta derin ve yüzeyel olmak üzere iki adet toplardamar bulunmakta olup, bu damarların en önemli özelliği kanın geri kaçışını önleyen kapakçıklara sahip olmalarıdır. Bu kapakçıklar kanı geri kaçırdıklarında varis, ödem, ağrı gibi problemler gelişir ve genel olarak bu tabloya venöz yetmezlik adı verilir. Bu kimselerde egsersize yanıt farklılık gösterir.
Fizyolojik koşullarda yatar pozisyondan ayağa kalktığımızda ayak bileğindeki basınç her saniye artarak 130mmHg’ya kadar yükselir. Sağlıklı bireylerde bu yükseklik her adımda düşerek 15-20mmHg’ya kadar düşer. Ancak bu düşüş venöz yetmezliği olan kimselerde %30-50 daha az olur. Bu düşüs ve egsersiz performansı toplardamarlardaki bozukluğun derecesi ile yakından ilişkilidir.
Uzun süreli oturarak iş yapan veya seyahat eden kimselerde diz altı bölgedeki kaslarda zayıflık ve buna bağlı derin toplardamarlarda problemler gelişir. Bazen de uzun süreli hareketsizliğe bağlı olarak kasların pompalama etkisi ortadan kalkacağı için derin toplardamarlar içerisinde kan göllenerek pıhtı oluşumuna da eğilim artırmaktadır. Bundan dolayı bu tarzda yaşam sürdüren kimselerin iş veya seyahat esnasında ayak bilek hareketleri ve kısa mesafeler de olsa yürüyüş yapmalıdırlar. Bu kişiler ayrıca boş vakitlerinde derin toplardamarlar etrafındaki pompa görevi yapan bacak kaslarını güçlendirmek için de tempolu yürüyüş, bisiklet ve yüzme gibi sporları da yapmalıdırlar.
Gün içerisinde iş hayatında bayanların yüksek topuklu ayakkabıları tercih etmeleri de bu kas pompalarının çalışmasını bozarak bacaklarda ödeme yol açar. Bundan dolayı 3cm üzerinde topuklu ayakkabı kullanılmamalıdır.
Derin venöz yetmezliğin etkili bir tedavi yöntemi bulunmazken, yüzeyel yetersizliklerin ileri düzeyde ise lazer, yapıştırıcı, cerrahi gibi pek çok yöntemle tedavi edilmeleri faydalı olacaktır.
Egsersiz esnasında bacak kaslarının oksijen ihtiyacı ve bacak kan akımı artar. Buna bağlı hem atardamar hem de toplardamarımız genişleme eğilimi gösterir. Eğer toplardamarlarımız sağlıklı ise sorun yaratmaz, fakat toplardamar içerisindeki kapakçıklar bozuk ise bacakta kan gönlenir. Yarışmalı sporla uğraşan kimselerde toplardamarlarda bozukluk varsa laktik asit üretimi daha fazla artar. Buna bağlı daha kısa sürede yorgunluk, güçsüzlük ve kramp gelişir. Bundan dolayı spor performansı normal toplardamara sahip kimselere göre önemli düşüklük gösterir. Bu tarzda profesyonel sporcuların mutlaka venöz yetersizlik yönünden değerlendirilmeleri ve tedavileri gerekmektedir.