Uzmandan kritik uyarı: Yenilirken dikkat edilmeli

AÜ Tıp Fakültesi'nden Öğretim Görevlisi Dr. Süleyman İbze, Türkiye doğasında yaklaşık 2 bin çeşit mantar yetiştiğini, bunların hepsinin sofralık olmadığını, halk arasında 'yenilebilir' diye bilinen tür sayısının 300 civarında olduğunu söyledi. Asıl riskli durumun burada başladığını aktaran İbze, "Yenilebileceği sanılan bu 300 türden 100'ü aslında zehirli. 10 tanesi ise doğrudan öldürücü etkiye sahip. 'Yenilebilir' denilen her 3 mantardan 1'i sizi hastanelik edebilir" dedi.

'MANTARIN YANINDA ZEHİRLİ BİR TÜR GELİŞMİŞ OLABİLİR'

Mantarlar arasında birbirine çok benzeyen türler bulunduğuna dikkati çeken Dr. İbze, "Kişiler kendilerini mantar konusunda çok bilgili zannediyor. Ancak mantarlar arasında birbirine son derece benzeyen çok sayıda tür bulunmaktadır. Yıllardır mantar topladığınız ve güvendiğiniz bir alanda bile yenilebilir mantarın yanında zehirli bir tür gelişmiş olabilir. Fark edilmeden toplanıp, tüketilen bu mantarlar ciddi zehirlenmelere yol açabiliyor" diye konuştu.

'ÖLÜMLE SONUÇLANABİLİR'

Dr. İbze, mantar zehirlenmelerinin genellikle iki grupta değerlendirildiğini belirterek, "İlk 6 saat içinde ortaya çıkan belirtiler genellikle daha az zehirli ve ölümcül olmayan mantar türlerine bağlıdır. Bu grupta en sık görülen belirtiler; bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Bazı mantar türleri ise halüsinojenik etki gösterir. Bu türler, kişilerin sesler duymasına neden olabilir ve kötü amaçlı kullanımları da mevcuttur. Geç dönemde görülen bulgular arasında şiddetli bulantı ve kusma, bilinç değişikliği, nöbetler yer alır. İlerleyen süreçte karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu durum ölümle sonuçlanabilir" dedi.

'KÖYGÖÇÜREN MANTARI' UYARISI

En zehirli mantarlara ilişkin bilgi veren Dr. İbze, "Türkiye'de halk arasında 'köygöçüren mantarı' olarak bilinen türler, tüketildiğinde birçok kişinin ciddi şekilde etkilenmesine ve ölümlere yol açabilmektedir. Bu nedenle mantar türlerini iyi tanımak büyük önem taşır. Ancak yalnızca tanımak da yeterli değildir. Bir bölgede zamanla yeni ve zehirli bir türün ortaya çıkabileceği mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Zehirli mantarlar çiğ, pişmiş, kurutulmuş ya da konserve edilmiş olsa dahi zehirleyici özelliklerini kaybetmez" diye konuştu.

TOPLU VAKALAR ÖNEMLİ İPUCU

Mantar zehirlenmelerinde her zaman 'mantar yedim' öyküsüyle hastaneye başvurulmadığını aktaran Dr. İbze, hekimlerin bu nedenle şüpheli gıda tüketimini mutlaka sorguladığını söyledi. Dr. İbze, aynı ailede ya da aynı mantar yemeğini tüketen birden fazla kişide benzer şikayetlerin görülmesinin önemli bir zehirlenme bulgusu olduğunu kaydetti.

'EN GÜVENİLİRİ KÜLTÜR MANTARI'

En etkili korunma yolunun mantar zehirlenmesine maruz kalmamak olduğunu vurgulayan Dr. İbze, güvenilmeyen kaynaklardan mantar alınmaması gerektiğini söyledi. Mantarların uygun koşullarda saklanmadığında besin zehirlenmesine de yol açabileceğini belirten İbze, "En güvenilir mantarlar, kültür ortamında üretilmiş, paketli, denetimden geçmiş ve kaynağı belli olan ürünlerdir. Doğal ortamdan toplanan mantarlar ise mutlaka bu konuda uzman kişiler tarafından toplanmalı ve onların onay verdiği mantarlar tüketilmelidir" dedi.