'TARSİM kapsamında ödenecek primler 22 milyar lira'

TBMM Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu Başkanı AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz, komisyonun saha çalışmalarını tamamladığını ve rapor işlemlerine başladığını belirtti. Türkiye genelinde 65 ilde hissedilen, 34-35 ilde ise ağır şekilde etkisini gösteren, ülke tarihinde benzeri görülmemiş zirai don hadisesiyle ilgili 3 yönlü çalışma yaptıklarını söyleyen Korkmaz, zirai donun en yoğun şekilde yaşandığı illeri belirlediklerini ve buralarda incelemelerde bulunduklarını anlattı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın zirai dona maruz kalan bölgeler için açıkladığı kararla ilgili bakanlık nezdinde çalışmaların son aşama geldiğini kaydeden Adem Korkmaz, "Geçen günlerde Sayın Cumhurbaşkanımız, ödemelerin kasım ayına kadar tamamlanacağını ifade etti. Burada kastedilen, TARSİM ödemeleri de dahil olmak üzere tüm ödemelerin kasım ayına kadar tamamlanacağıdır. Yani ödemelerin kasım ayında yapılacağı şeklinde bir durum söz konusu değildir. İnşallah yakın bir takvimde ödenmesini bekliyoruz. Ben de bu konuda, Kızılcahamam toplantısında Sayın Cumhurbaşkanımıza toplumun beklentilerine ilişkin bir not ilettim. Birincisi buydu, ikincisi ise üreticilerimizin gerek 2025, gerek 2026 yılında da bazı hasarları ve ekonomik kayıpları var. Malatya'da en erken 2027'de üretim yapılabilecek. Bazı yerlerde meyve gözleri zarar görmüş. Meyve gözünün zarar görmesi demek kiraz gibi gelecek sene de ürünün olmayacağı ya da az olacağı anlamına geliyor. Burada bir finansal destek talebimiz oldu. Faizsiz ya da düşük faizli sübvansiyonlu, 3 yıl, 4 yıl ödemeli gibi çiftçiye bir finansal ödeme yapılması konusu. Yine su ve bakım giderlerinde indirimler. Özellikle Malatya'da şehir ekonomisi tamamen kayısıya dayalı; bu sadece üreticileri değil neredeyse yaşamın tamamını ilgilendiriyor. Şehir ekonomisinin makro olarak yüzde 30'u kayısıdan kaynaklı. Buralarda zirai üretimle hiç ilgisi olmayan esnafın da gözetilmesi ve buraya da en azından düşük faizli bir finans desteği açılması gerektiğini ifade ettik" diye konuştu.

TARSİM'in bu haliyle çiftçinin risklerini minimize etmekte yetersiz kaldığını söyleyen Korkmaz, "TARSİM kendi içinde çok başarılı ama insanların TARSİM’e sigorta yaptırma nedenleri genellikle riski azaltmak değil, kredi kullanmak gibi nedenlerle yasal sigorta poliçesi yaptırıyorlar. Bunun yerine acaba ikili bir model yapabilir miyiz, komisyonun üzerinde durduğu senaryo bu. DASK gibi ürününüzün bir kısmının zorunlu TARSİM olacağı, burada devlet desteğinin daha yüksek diğer kısmının da gelirinizin bir kısmının ihtiyari bir sigorta, ikili bir TARSİM modeli üzerinde çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımıza da bu anlatıldı. Tarım Bakanımız da bu konuya vakıf. Belki de bu süreçte komisyonun kalıcı ve bundan sonra zirai donu azaltıcı etki oluşturabilecek çare ve mekanizmaları üretmek konusunda detaylı ve güçlü bir rapor çıkacak" dedi.

Zirai don olayından 420 bin çiftçinin etkilendiğini kaydeden Korkmaz, şöyle devam etti:

"Tarım il müdürlükleri tarafından maliyet çalışması yapıldı. Ürün bazlı olarak her ürünün giderleri farklı farklı oluyor. Mutlak herkese dekar başına şu kadar ödenecek diye bir şey yok. Cevizin gideri farklıdır, kirazda farklıdır. Bakanlık bu hesapları yaptı. Şu anda bütün hesaplar bitirildi ve onay aşamasına geçti. Sadece TARSİM kapsamında ödenecek primler 22 milyar lira. Bakanlığın yapacağı ödeme ise 12 Nisan'a kadar olan giderler üzerinden yapılacak bir ödeme olacak."