Antalya’nın Elmalı ilçesine 12 kilometre uzaklıktaki Gölova (Müğren) Mahallesi’nde bulunan klasik Likya dönemine ait 2500 yıllık mezar anıtı tarih vandalizminin kurbanı oldu. Likya’nın sembol anıtlarından biri olarak kabul edilen ve içinde klasik çağ resimleri ile Bizans döneminde yapılan boyalı süslemeler yer alan yapının iç ve dış duvarları kazınıp, renkli boyalarla boyandı. Mahallede bulunan “Tepecik” diye adlandırılan 1200 rakımlı tepenin üstünde tek başına bulunan tarihi mezar, önce define avcıları tarafından define aramak amacıyla alt tarafı kırılarak kazıldı. Define avcıları bununla da yetinmeyerek tarihi mezarı çeşitli yerlerinden kırdı.
DEFİNE AVCILARI TAHRİP ETTİ
Likya’nın klasik çağına (M.Ö 6. ila 5. yy) ait olan yapı Amerikalı Profesör Machteld J. Mellink tarafından da incelenmişti. Yapı daha önce define avcıları tarafından tahrip edilmişti. Tarihi mezara yapılanlar bununla da sınırlı kalmadı. Bölgede yaşayan gençler mezarın iç ve dış duvarlarını aşk sözcüklerine kurban ettiler. Özellikle mezarın içerisinin birçok yerinde bulunan karalamalar dikkat çekti. Öte yandan mezar içerisinde ateş yakılarak mezarın duvarına zarar verildi. Ateşin külleri ise çirkin bir görüntü oluşturdu. Bir mahalle sakini ise yaptığı açıklamada, “2500 yıllık anıt, duvar yazılarına kurban edildi. Klasik Likya dönemine ait önemli yapılardan biri olan Elmalı’daki anıt gözlerimizin önünde yok oluyor” dedi.
1970 YILINDA ARAŞTIRILMIŞ
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik, “Elmalı’nın 12 kilometre mesafedeki Gölova (Müğren) mevkisinde bulunan mezar, küçük Milyas Ovası’na bakıyor. İlk kez Mellik tarafından 1970 yılında araştırılmış ancak kapsamlı yayına dönüşmemiştir. Semayük’ün 5 kilometre kuzeyinde bir tepede üzerinde monolit bloklarla örülen bir mezar odası hala zamana direniyor. Şimdilerde Tiryaki tarafından araştırılmaktadır" açıklamasını yaptı.
VANDALİZM DUVARINA DÖNÜŞMÜŞ
Çevik, "Mezarda bulunan iyi işçilik duvarların ve çatının tüm iç yüzeylerinin zamanında tamamen mimari karakterde boyalı ve bezeli olduğu boyama kalıntılarından anlaşılmaktadır. Boyamalar dışında kazıma çizimler de vardır. Bunlardan biri Bizans döneminde kazınan haçtır. Duvarda bulunan küçük pencere Bizans döneminde açılmıştır. Kazıma çizimler içinde, arka duvardaki tekne çizimi dikkat çekmektedir. Yelkensiz benzerleri Kızılbel boyalamalarında vardır. Mezar odasının dış duvarlarına kazınmış Besmele ve Kelime-i Tevhid ve Kur’an-ı Kerim’den diğer ayetler İslam dönemi kullanımından izler vermektedir. Bugün artık duvarlarına rastgele ver her renkten boyamalarla grafitlerle isim ve işaretlerin yazıldığı bir Vandalizm duvarına dönüşmüştür. Geçmişten duvarları dışında nerede ise bir eser kalmamıştır. Bir an önce temizlik ve konservasyon çalışması yapılarak güvence altına alınması gerekir" ifadelerini kullandı.
DEFİNE AVCILARI TAHRİP ETTİ
Likya’nın klasik çağına (M.Ö 6. ila 5. yy) ait olan yapı Amerikalı Profesör Machteld J. Mellink tarafından da incelenmişti. Yapı daha önce define avcıları tarafından tahrip edilmişti. Tarihi mezara yapılanlar bununla da sınırlı kalmadı. Bölgede yaşayan gençler mezarın iç ve dış duvarlarını aşk sözcüklerine kurban ettiler. Özellikle mezarın içerisinin birçok yerinde bulunan karalamalar dikkat çekti. Öte yandan mezar içerisinde ateş yakılarak mezarın duvarına zarar verildi. Ateşin külleri ise çirkin bir görüntü oluşturdu. Bir mahalle sakini ise yaptığı açıklamada, “2500 yıllık anıt, duvar yazılarına kurban edildi. Klasik Likya dönemine ait önemli yapılardan biri olan Elmalı’daki anıt gözlerimizin önünde yok oluyor” dedi.
1970 YILINDA ARAŞTIRILMIŞ
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik, “Elmalı’nın 12 kilometre mesafedeki Gölova (Müğren) mevkisinde bulunan mezar, küçük Milyas Ovası’na bakıyor. İlk kez Mellik tarafından 1970 yılında araştırılmış ancak kapsamlı yayına dönüşmemiştir. Semayük’ün 5 kilometre kuzeyinde bir tepede üzerinde monolit bloklarla örülen bir mezar odası hala zamana direniyor. Şimdilerde Tiryaki tarafından araştırılmaktadır" açıklamasını yaptı.
VANDALİZM DUVARINA DÖNÜŞMÜŞ
Çevik, "Mezarda bulunan iyi işçilik duvarların ve çatının tüm iç yüzeylerinin zamanında tamamen mimari karakterde boyalı ve bezeli olduğu boyama kalıntılarından anlaşılmaktadır. Boyamalar dışında kazıma çizimler de vardır. Bunlardan biri Bizans döneminde kazınan haçtır. Duvarda bulunan küçük pencere Bizans döneminde açılmıştır. Kazıma çizimler içinde, arka duvardaki tekne çizimi dikkat çekmektedir. Yelkensiz benzerleri Kızılbel boyalamalarında vardır. Mezar odasının dış duvarlarına kazınmış Besmele ve Kelime-i Tevhid ve Kur’an-ı Kerim’den diğer ayetler İslam dönemi kullanımından izler vermektedir. Bugün artık duvarlarına rastgele ver her renkten boyamalarla grafitlerle isim ve işaretlerin yazıldığı bir Vandalizm duvarına dönüşmüştür. Geçmişten duvarları dışında nerede ise bir eser kalmamıştır. Bir an önce temizlik ve konservasyon çalışması yapılarak güvence altına alınması gerekir" ifadelerini kullandı.
