Prof. Dr. Basım: “Mantarı Doğru Tanımıyoruz, Potansiyelimizin Farkında Değiliz”

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Fitopatoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Basım, kültür mantarı üretimi, tüketimi ve tarımsal gelecek açısından kritik uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Basım, mantarın sağlık açısından faydalarından Türkiye’nin dünya üretimindeki yerine, karbon ayak izinden 2030 hedeflerine kadar birçok konuda dikkat çekici bilgiler paylaştı.

“Mantarın Sağlığa Etkisi Bilinmiyor, Tüketim Oranı Çok Düşük”

Prof. Dr. Hüseyin Basım, mantarın içeriğinde yüzde 4 oranında et proteini bulunduğunu, yağ ve az miktarda şeker içerdiğini belirterek şunları söyledi: “Mantarın kıymetini bilmiyoruz. ABD’de Kanser Enstitüsü’nün yaptığı araştırmalar, düzenli mantar tüketiminin kolesterolü düşürdüğünü ve prostat, akciğer, kolon gibi kanser türlerinin görülme oranını azalttığını gösteriyor. Mantar ayrıca B12 vitamini ve potasyum açısından da zengin; muzdan daha fazla potasyum içeriyor.”

“Mantar Üretiminde Çin Lider, Türkiye İlk 20’de Yer Alıyor”

Dünya genelindeki üretim verilerine dikkat çeken Basım, Çin’in yılda 5,5 milyon tonla lider olduğunu, Polonya'nın büyük bir atılım yaptığını, İran’ın ise 250 bin ton üretimle Türkiye’ye kompost ihraç etmeye başladığını belirterek; “Türkiye’de üretim yaklaşık 60 ila 80 bin ton arasında. Bu bizim potansiyelimize göre çok düşük. Oysa Antalya, Türkiye’nin kompost üretiminin %70’ini karşılıyor. Korkuteli bu alanda kayıtsızlığın en az olduğu yer ve adeta lokomotif görevinde.”

“Yeşil Mutabakat’a Hazır mıyız?”

Avrupa Birliği’nin 2019’da imzaladığı Yeşil Mutabakat Anlaşması çerçevesinde 2030 yılı itibarıyla: Tarım ilaçlarının %50’si, Gübrelerin %20’si yasaklanacak, Organik tarım alanlarının oranı %9’dan %50’ye çıkarılacak.
Prof. Dr. Basım, bu değişimlerin üreticileri ciddi şekilde etkileyeceğini ifade etti: “Ürettiğiniz ürün, ister sera ürünü ister mantar olsun, doğaya saldığı karbon miktarını belgeleyemiyorsanız, Avrupa’ya ihracat yapamayacaksınız. Buna karbon ayak izi deniyor. Ülke olarak bu konuda hazırlık yapmalıyız.”

“Mantar Üretiminde Biyolojik ve Mikrobiyal Ürünlere Yönelmeliyiz”

Basım, mevcut tarımsal sistemde mantar üreticilerinin sınırlı sayıda pestisit kullanabildiğini, biyolojik ve mikrobiyal ürünlere geçiş yapılması gerektiğini söyledi: “Hedefimiz, Türk Cumhuriyetleri ve Orta Doğu’ya ihracat olmalı. Tarım Bakanlığı’nın bu alanda somut adımlar atmasını umuyorum.”

“Mantar Soyulmaz, Çiğ Tüketilebilir”

Mantarın doğru tüketim şekline de değinen Basım, özellikle tereyağında kızartma ya da içine et ekleyerek yeme alışkanlığının yanlış olduğunu söyledi. Mantarın çiğ ya da salata formunda tüketilmesinin sağlık açısından daha faydalı olduğuna dikkat çekti: “Mantar soyulmaz, olduğu gibi tüketilmeli. Çiğ şekilde tuzla birlikte tüketmek, kalp, bağırsak ve beyin sağlığına katkı sağlar.”