Engelli hakları eğitimi verildi

HEYAD "Türkiye'de Antalya Örneği Engelli Hakları İzleme ve Raporlama" eğitimini Etkiniz AB desteğiyle gerçekleştirdi. Eğitime HEYAD üyeleri katıldı. Eğitmen İdil Seda Ak, engelli hakları ve engelli haklarının tarihi hakkında bilgilendirme yaptı. Daha sonra katılımcılarla soru cevap yapıldı. Ak, özellikle engelli kişilerin haklarının sorumlu kişilerin inisiyatifine kalmasının çok büyük problem olduğunu, yasaların en iyi şekilde düzenlenmesi gerektiğini, bu yasaların düzenlenmesi için de engelli bireylerden fikir alınmasının en doğrusu olduğunu, çünkü neye ihtiyaç olduğunu birinci ağızdan duymanın daha faydalı bir yasa ortaya çıkaracağını söyledi.

'TÜRKİYE'DE İŞARET DİLİ ÖĞRETİLMİYOR'

İdil Seda Ak, gezdiği işitme okullarında gördüklerini sunumunda katılımcılarla paylaştı. Ak, "Eğitim sistemi maalesef işitme engelli kişilerin konuşması üzerine kurulu bir sistem. Bu çok yanlış bir eğitim şekli. Ayrıca işitme engeli okullarda işaret dili öğretilmiyor. İşaret dili bilmeyen, engelli kişilere nasıl davranması gerektiğini bilmeyen insanlar bu okullara öğretmen olarak atanıyor" dedi. Engelli insanların hakkı olan işitme cihazı için pilin ücretli olması, ihtiyacı olan sondaların belli bir kısmının ödenmesi geri kalan ücreti engelli kişilerin ödemek zorunda kalması gibi konulara değindi.

'SİVİL DENETİM ÇOK ÖNEMLİ'

Zihinsel engelli kişilerin yaşadığı sorunlar hakkında konuşan Ak şunları söyledi:

"Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ruh hastalıkları hastaneleri gibi kapalı kurumda izleme yapmak isterse yapamaz. Bakanlık formaliteden izin verse de girişte yetkililer kişileri içeri almıyor. İçeride neler dönüp bittiğini denetleyemiyoruz. 40 yıldan fazla o hastanelerde kalan kişiler var. Uzun süre kalan kişilerin refakatçileri olmadığı için bilgi alamıyoruz. Ya aileleri onlardan vazgeçmiş ya da aileleri ölmüş oluyor. Rehabilitasyon merkezlerinde denetim yasak fakat aileler içeri girebiliyor o nedenle aileler topluma bildiriyor."

Bir diğer problemin ise, eskiden rehabilitasyon merkezlerinin ücretsiz olduğu fakat son yıllarda devletin kendisinin bu merkezleri kurmadığını, özel firmaların yaptığını kaydeden Ak, "Bu nedenle içeride engelliler istismar edilse dahi bilgilendirme yapılmadığından üstü kapanıyor. Bu nedenle sivil denetim çok önemli. Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesinde sivil denetime ayrı bir parantez açılmıştır" diye konuştu.

VESAYET SORUNU

Türkiye'deki vesayet sistemine de değinen İdil Ak, Zihinsel engelliler için mahkeme kararıyla bir vasi atandığını, bu atanan kişilerin engelliler yerine karar verdiğini, vasi olan kişi izin vermediği takdirde kişinin hiçbir şey yapamadığı için sorunlu bir sistem olduğunu anlattı. Karşılaştığı bir durumu örnek veren İdil Ak, "Engelli kişi 58 yaşında vasisi ise yani babası 83 yaşında. Sinemaya gitmek için babasını arıyor. Fakat babası erken uyuduğu ve ulaşamadığı için sinemaya gidemiyor. Bir başka şahit olduğum konu, ailesinden birisi yaşamadığı için vasisi herhangi bir avukat ve vasisinin ihtiyaç duyduğu şeyleri alıp yolladığı için hiç sevmediği peyniri yıllarca yemek zorunda kalan bir engelli bireyimiz var. Vasilik konusu daha iyi şekilde düzenlenmeli. Eğer engelli kişi vasisi ile çıkar çatışması yaşarsa ancak üçüncü kişinin ihbarı önemli oluyor. Fakat üçüncü kişi her zaman buna cesaret edemiyor" şeklinde konuştu.

KATILIM SERTİFİKASI DAĞITILDI

Eğitimde HEYAD Başkanı Hüseyin Ayhan engelliler için yaptıkları çalışmalardan bahsetti. Elmalı'da başladıkları bu yolculuğa, Antalya'nın 19 ilçesinde gerçekleştireceklerini söyledi. Sahadaki gözlemlerini paylaşan Ayhan, "Görüştüğümüz kurumlarda bize söylenen rakamlar ile bizim kendimizin gezip gördüğü engelli rakamları arasında büyük bir fark var" dedi. Eğitim sonunda dernek başkanı teşekkür konuşması yaptıktan sonra katılımcılara sertifikalarını dağıttı.