Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilirliği için güç birliği

Çalıştayın açılışına Antalya Valisi Hulusi Şahin, Antalya Ticaret Borsası Ali Çandır, ATB Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, YÜciTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Türk Patent ve Marka Kurumu Daire Başkanı Hakan Kızıltepe, Tarım ve Orman Müdürlüğü Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ahmet Turan Gürkan, Antalya Tarım ve Orman Müdürü Şakir Fırat Erkal, BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, oda borsa başkanları, ATB yönetim kurulu üyeleri ve kurum temsilcileri ile çok sayıda yerli ve yabancı akademisyen katıldı.

'BİNLERCE YILLIK GASTRONOMİ MİRASINA SAHİBİZ'

Çalıştayın açılışında konuşan Antalya Valisi Hulusi Şahin, Fırat ve Dicle nehirlerinin yer aldığı hattın, insanoğlunun medeniyet serüveninin başlangıç noktası olduğunu belirtirken, "Güneşi, suyu ve iklimiyle çok farklı ve özel bir coğrafyaya sahibiz. Coğrafyamızda, coğrafi işaretlerin hedef kitlesi olan butik ve özel ürünler yetiştiriliyor. Sahip olduğumuz binlerce yıllık medeniyet birikimi ve kültür tasavvuru sayesinde bu ürünlerimizi işleyerek çok özel lezzetler, yani eşsiz bir gastronomi mirası ortaya çıkardık. Coğrafi işaret potansiyelimizi harekete geçirmek için önemli çalışmalar gerçekleştiren YÜciTA Başkanımız Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu hocamızın öncülüğünde; İl Tarım Müdürlüğümüzün ekipleri, kaymakamlıklarımız, Akdeniz Üniversitesi Coğrafi İşaretler Uygulama ve Araştırma Merkezimiz ile ticaret odalarımızın çalışmaları sonucunda coğrafi işaretli ürün sayımızı yaklaşık on katına çıkardık" diye konuştu.

'ÜRÜNLERİMİZİN EKONOMİK BOYUTUNU DA İYİ PLANLAMALIYIZ'

Coğrafi işaretli ürünlerin yalnızca tescil aşamasını değil, ekonomik ve pazarlama boyutunun da iyi planlanması gerektiğini ifade eden Vali Şahin, "Dünya hızla büyüyor ve kaliteli gıda ihtiyacı her geçen gün artıyor. Bu ihtiyaca cevap verebilmek için coğrafi işaret ve tedarik zinciri sistemimizi sağlam bir şekilde yapılandırmamız büyük önem taşıyor. Bu çalıştaydan çıkacak sonuçlar ve bundan sonra yapılacak benzeri bilimsel çalışmalar, bizim için bir yol haritası niteliğinde olacak ve bundan sonraki süreçte neler yapmamız gerektiği konusunda bize rehberlik edecek. Bu çalıştayın düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür ederim" diye konuştu.

'SİSTEMİN BAŞARISI ÜRETİCİ BİLİNCİNE BAĞLI'

ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır konuşmasına TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun selamlarını ileterek başladı. Coğrafi işaretlerin sadece yöresel ürünleri koruma altına alan bir tescil sistemi değil, aynı zamanda üretim zinciri boyunca işleyen bir yönetişim modeli olduğunu kaydeden Çandır, coğrafi işaretli ürünlerin korunması kadar sürdürülebilirliğinin de büyük önem taşıdığını vurguladı. Türkiye'de coğrafi işaret sisteminin valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler, odalar, borsalar ve üniversiteler eliyle yürütüldüğünü belirten Çandır, sistemin başarısının üreticilerin tescile uygun üretim yapmasına ve denetim mekanizmalarının etkin işlemesine bağlı olduğunu söyledi. Çandır, "Sürdürülebilirlik için mevzuatın güçlendirilmesi, paydaş katılımına dayalı bir yönetişim modelinin yerleşmesi ve tüketici farkındalığının artırılması gerekiyor. Coğrafi işaretlerin ekonomik, kültürel ve toplumsal fayda üretebilmesi, üreticiden kamuya, meslek örgütlerinden tüketiciye kadar tüm tarafların katılımıyla mümkün olacaktır" diye konuştu.

'TÜM PAYDAŞLARI AYNI MASADA BULUŞTURDUK'

Çalıştayda coğrafi işaretlerle ilgili güncel çalışmaların paylaşılacağını, sorunların ve çözüm önerilerinin tartışılacağını belirten Çandır, "Uluslararası örneklerden yararlanarak ortak akıl geliştireceğiz. Bu etkinliğin gerçekleşmesinde büyük emeği olan FAO'ya, başta Ayşegül Hanım ve ekibine, ayrıca YÜciTA'ya, TOBB'a, Türk Patent ve Marka Kurumu, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Antalya Valiliği'ne teşekkür ediyorum" dedi.

'TÜRKİYE'NİN 1781 COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNÜ VAR'

Türkiye'de coğrafi işaretli ürün sayısının 1781'e, AB'de tescilli ürün sayısının ise 38'e ulaştığını ifade eden Çandır, bu alanda önemli yol alındığını edildiğini söyledi. Ticarileşmeyle ilgili TOBB ve ATB olarak yoğun çaba gösterdiklerini vurgulayan Çandır, "Türkiye'nin coğrafi işaretli ürünlerini buluşturduğumuz Yöresel Ürünler Fuarı-YÖREX, 16 yıl önce yerelde başladı, bugün ulusal bir marka haline geldi. Bu yıl 19- 21 Aralık tarihlerinde YÖREX'i Almanya Düsseldorf'a taşıyoruz" dedi.

'SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE ODAKLANDIK'

Coğrafi işarette sürdürülebilirliğe odaklandıklarını belirten Çandır, 3 yıl önce TOBB Başkanının 'Nicelikten niteliğe geçiş' vizyonunu açıkladığını hatırlatarak, sürdürülebilirliği bu vizyonun merkezine koyduklarını anlattı. Coğrafi işaretlerin geleceğini güvence altına almak ve denetim gibi kurumsal sorunları çözmek için sürdürülebilirlik vizyonunun önemini vurgulayan Çandır, çalıştayın coğrafi işaretli ürünlerde sürdürülebilirliğin başlangıç adımı olduğunu aktardı. Çandır, "Konuları olgunlaştırmak üzere, kısa süre içinde Ankara'da bir takip toplantısı düzenleyeceğiz" dedi. Antalya'da coğrafi işaretli ürünlerin gerek sayısı gerek niteliğinin artması için destek veren Antalya Valisi Hulusi Şahin ve tarım teşkilatına teşekkür eden Çandır, Türkiye'nin dört bir yanından gelen uzmanlara ve yöneticilere de teşekkür etti. Çandır, Çalıştayın başarılı geçmesini diledi.

'COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLER SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN ANAHTARI'

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, dünyada hızla artan nüfusun nasıl besleneceğinin önemli bir sorun haline geldiğini belirtti. Gıda üretimi ve güvenliğinin her zamankinden daha fazla önem kazandığını vurgulayan Selışık, coğrafi işaretli ürünlerin bu dönemde önemli bir fırsat sunduğunu söyledi. Selışık, "Üreticilerin çoğunluğu küçük üreticilerden oluşuyor. Bu üreticilerin güçlü bir şekilde üretime devam edebilmesi için desteklenmeleri gerekiyor" dedi. Dünyada 720 milyon insanın açlıkla mücadele ettiğini, beslenmedeki çeşitliliğin azaldığını ve obezitenin arttığını belirten Selışık, diğer yandan gıdanın üçte birinin israf edildiğine dikkati çekti. Coğrafi işaretli ürünlerin kırsal kalkınmada güçlü bir politika aracı olduğunu söyleyen Ayşegül Selışık, "Bu potansiyeli kullanmalıyız. Coğrafi işaretli ürünler, ürün fiyatını yüzde 20 ila 50 oranında artırarak küçük üreticiyi güçlendiriyor" diye konuştu.

'GASTRONOMİDE ULUSLARARASI BİR DESTİNASYON YAPMAK İSTİYORUZ'

YÜciTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Antalya'nın ilk kez kapsamlı bir coğrafi işaret envanterine sahip olduğunu belirterek, "Şu anda 150 başvuru bulunuyor. Bu konuda Sayın Valimiz Hulusi Şahin öncülük ediyor, kendisine teşekkür ediyorum" dedi. Antalya'nın sahip olduğu potansiyele rağmen bu zenginlikle örtüşen bir gastronomi kültürü oluşturamadığını kaydeden Tekelioğlu, "Amacımız, Antalya'yı uluslararası gastronomi sahnesinde güçlü bir destinasyon haline getirmek" ifadelerini kullandı.

'TİCARİLEŞME VE KATMA DEĞER ÖNCELİĞİMİZ'

Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ahmet Turan Gürkan, coğrafi işaretli ürünlerin yüzde 90'ının tarım ve gıda ile ilişkili olduğunu belirtti. Bu ürünlerin ticarileşmesi ve sürdürülebilir biçimde üretiminin sağlanması için yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi veren Gürkan, "Coğrafi işaretli ürünlerin üretimden pazarlamaya kadar her aşamasında sürdürülebilir bir modelin kurulması için çalışıyoruz" dedi.

'TESCİLDEN ÖTE KATMA DEĞER ODAKLIYIZ'

Türk Patent ve Marka Kurumu Daire Başkanı Hakan Kızıltepe de kurum olarak artık tescil sayısını artırmaktan ziyade tescilli ürünlerin ekonomik değerini yükseltmeye odaklandıklarını söyledi. Kızıltepe, "Amacımız sadece tescil sayısını artırmak değil; bu ürünlerin ticarileşmesini sağlayarak ülke ekonomisine katkı oluşturmak. Tescilin sürdürülebilirlik odağında gerçekleşmesi büyük önem taşıyor" diye konuştu.