ESKİ BAYRAMLARI SORDUK
Kurban Bayramı yaklaşıyor. Hürses Gazetesi olarak Sokağın Dili’nde vatandaşlara eski bayramları sorduk. Bugün belli bir yaşa gelmiş insanlar çok iyi bilir ki, kendi dönemlerinde yaşadıkları bayramlarla şimdiki bayramlar arasında çok farklılıklar var. 1970 ve 80’li yıllarda bayramlarda kapı kapı dolaşarak şeker toplamak bir adetken, şimdiki çocuklar kapı kapı dolaşmaya utanıp sıkılıyor. Aileler ise çocuklarının bayramlarda kapı kapı dolaşmasını istemiyor. Sebebi ise insanların birbirlerine sevgi ve saygısının kalmaması ve bırakın bir yabancıyı bir yakınına dahi şüpheyle bakar hale gelmesi. Komşular artık birbirlerini tanımıyor ve aynı asansörde dahi birbirlerine kuru bir ‘merhaba’ sözünü dahi fazla görüyor. Aynı apartmanda yaşayan iki yabancı haline geldik. Bu haftaki ‘Sokağın Dili’ sayfamızda Antalyalılara, “Eski Bayramların tadı kaldı mı?” diye sorduk.
Mehmet Kaplan/Emekli-Piyangocu-55
BAYRAMLAR FORMALİTE OLDU
Eski bayramların tadı kalmadı. Ekonomik, siyasal, toplumsal gibi birçok nedeni var. Toplum olarak eskiden insanlar bayramlarda birbirlerine gider gelirlerdi, eski bayramlar öyleydi ama artık bunlar kalmadı. Eskiden bayramlaşmak için ziyaretlerde bulunurduk şimdi ise sadece mesajla bayramlaşıyorum. Çünkü günümüz koşulları, şartları onu gerektiriyor. İnsanlar gece gündüz çalışmak zorunda. Artık eş, dost, akraba kalmadı. Ben emekliyim emeklilik maaşım az, geçinemiyorum dolayısıyla da bayramda tatile dahi çıkamıyorum. Eski bayramların sevinci bile kalmadı, artık bayramlar sadece bir formalite oldu. Eskiden akrabalık ve aile bağları daha kuvvetliydi şimdi ise yok oldu gitti. Zenginler bayramda tatiline çıkıyor, bizim gibi fakirler de bayramda bile çalışıyor.
Mehmet Şerif Nebioğlu/Emekli Bankacı-53
BAYRAM GELMİŞ BENİM NEYİME?
Türküler boşuna dememiş ‘Bayram gelmiş benim neyime’ diye. Eski bayramlarda yokluk-yoksulluk da vardı ama insanlar birbirleriyle sevgi ve saygı içerisindeydi. Şu anda ise insanlar arasında birbirlerini kırma ve toplumda da bozulma var. Eskiden de yokluk vardı ama ekonomik şartlar ağır değildi, paranın bir değeri vardı. Şimdi her şey yüksek. Benim için bayram, emekli biri olarak maaşımın geçinebileceğim düzeyde olmasıdır. Asıl o zaman benim için bayram olurdu ve insanlar arasında da gerçekten bayram olurdu. Yokluk ve yoksulluk gibi nedenlerden dolayı insanlarda moral kalmadı. İnsanlar birbirlerine kırgın. Kin, nefret almış başını gidiyor. Sadece şivesi farklı diye insanlar birbirlerine şüpheli bakıyor. Sevgi ve saygıdan yoksun bir toplum haline geldik. Herkes herkesten şüpheleniyor, herkes herkesten korkuyor güven kalmadı. Bayramlarda dini vecibelerimizi yerine getirmemiz gerekiyor ama bunlardan bile uzaklaşmışız.
Şebnem Gür/Yönetici Asistanı Emeklisi-53
ESKİDEN BİRLİK VE BERABERLİK VARDI
Herkes bir yaşam mücadelesi içine girdiği için eski bayramların tadı kalmadı. Çalışanlar izin dönemlerini değerlendirmek için izne gidiyorlar. Eskiden birlik beraberlik vardı ama şimdi kalmadı. Ben genellikle bayramda yakınlarımı telefonla arayarak bayramlarını kutlarım, yakınlarım uzakta olduğu için bayramda gitme şansım olmuyor. Eskiden bayram sabahı ailede herkes alınan yeni kıyafetleri giyerdi ama şimdi öyle bir şey kalmadı, neyin varsa onu giyiyorsun. Çünkü herkes yaşam mücadelesi içinde. Bayramlarda kendime değil ama kızıma alışveriş yapıyorum. Anneler genelde kendilerini ikinci planda bırakıyorlar.
Gürhan Yıldırım/Optikçi-40
BAYRAMA TATİL OLGUSUYLA BAKILIYOR
Eskisi gibi birlik-beraberlik kalmadığı için bayramların da bir tadı kalmadı. Yaşam, stres bulundukları yerden kaçıp hava değişikliği almaya çalışıyorlar. Şimdi herkes bayrama tatil olgusuyla bakıyor. Bu yüzden bayramların tadı kalmadı, yoksa bayramlar çok da değişmedi, bayramlar aynı bayram. Sadece eski birliktelikler ve birbirlerine gidip gelmeler kalmadı, komşu komşuyu tanımıyor. Sadece bayramların değil, hiç bir şeyin tadı kalmadı. Eskiden aileler kalabalık bir halde bir araya gelirdi. Aile büyüğü kimse onun evinde toplanılır, kahvaltı edilir, bayramlaşma olur ve sohbetler edilirdi. Ama şimdi bunlar kayboldu. Aile üyeleri şartlar gereği bir araya gelemiyorlar. Çünkü hepsi çalışmak için başka yerlere göç etmiş, doğal olarak ta birliktelik azıldı. Ben bayramlarda hala yüz yüze bayramlaşmaya çalışıyorum. Mesajla bayramlaşmalara karşıyım, mesaj atanlara da cevap vermiyorum. Eskiden bayram tebriki yazardık onun ayrı bir keyfi vardı. O güzeldi. Çünkü ona dokunabiliyordun, alıp saklayabiliyordun. Şimdi tebrik bitti mesaj geldi ama mesaj onun yerini hiçbir zaman tutmuyor. Ben bayramlarda tatile çıkmam, bayramı ailemle birlikte geçiriyorum. Eskiden büyüklerimiz bize bayram olgusunu veriyordu ama şimdi bizler çocuklarımıza o olguyu veremiyoruz.
Rafet Hortul/Emekli Sigortacı-63
ÇOCUKLAR KAPIMIZI ÇALMIYOR
KENDİ ÇOCUKLARINIZ BİLE BAYRAMLAŞMAYA GELMİYOR
Eskiden bayramlarda pişiler verilirdi onları yerdik sonra da onları eritmek için suya girerdik. O günkü bayramları arıyoruz, ayrı bir tadı vardı. Şimdi kapımızı bir tek çocuk bile çalmıyor. Büyüklerimizi ziyaret eder ellerini öperdik. Bayramda çocuklara şeker dağıtalım diye şeker alıyoruz ama şeker hala evimizde duruyor. Çünkü şeker almaya gelen kimse yok, kalmadı. Biz çocukken 5’er kilo şeker toplardık. Oysa bayramın tadını çocuklar getiriyor. Eskiden yakın çevremizde birçok kişi birbiriyle bayramlaşırdı şimdi ise kendi çocuklarınız bile bayramlaşmaya gelmiyor.
Dilan Karabulut/Öğrenci-18
GENÇLER ARKADAŞLARIYLA VAKİT GEÇİRMEYİ TERCİH EDİYOR
Eskiden bayramlıklarım oluyordu ama şimdi olmuyor. Önceden şeker toplamaya çıkardık şimdi çıkılmıyor. Önceden ziyaretlere gidiliyordu şimdi çok fazla gidilmiyor. Bayramlarda gençler aileleriyle vakit geçirmek yerine arkadaşlarıyla vakit geçirmeyi tercih ediyor. Eskiden anneannemle bayramlaşırdım ama şimdi uzakta olduğu için bayramlaşamıyorum. Eskiden hepimiz aynı yerde olduğumuz için ev ev gezerek bayramlaşıyorduk ama şimdi uzaktaki yakınlarımızla mesajla bayramlaşıyorum. Bayramlar artık çok fazla önemsenmiyor ve sıradan bir günmüş gibi davranılıyor. Eskiden harçlıklar vardı, ama şimdi harçlık bile verilmiyor. İnsanlar böyle geleneklerden kendilerini soyutladılar.
Serdar Usta/Simitçi-50
BAYRAM TATİLİNDE ÇALIŞIYORUM
Zaman değişti kaybettiğimiz ise sevgi ve saygı oldu. Bayramlarda özellikle gidilmiyor. Ben de telefonla ya da internet aracılığıyla bayramlaşıyorum. Eskiden gidilip geliniyordu ve bayramlar da daha bir bereketliydi. Ama şimdi üç kişilik bir ailede bile bir yere gitmek çok fazla masraf olduğu için insanlar bayramlarda uzaktaki bir yakınının yanına gidemiyor. Bir çok kişi gibi ben de bayram tatilinde dahi çalışıyorum. Küçük yerlerde bayrama özgü gelenekler çok da az olsa yaşatılıyor ama büyük şehirlerde bayram geleneği unutuldu.
Emine Yıldız/Sokak Satıcısı-40
ESKİDEN PAYLAŞIM VARDI
İnsanlar eskiden daha çok birbirleriyle bir şeyler paylaşıyorlardı, bir araya gelmeye çalışıyorlardı şimdi bayramlarda sadece tatil moduna girdik. Anneanneler, dedeler varken onların bir geleneği vardı onlar devam ettiriyorlardı ama sonraki nesillerde o kadar kalmadı. O yüzden bir araya gelemiyorlar. İş hayatı, kadının iş hayatına girmesi, insanların zamanlarının olmaması, diğer zamanlarda tatil yapamayan insanların bayrama tatil gözüyle bakması kaçınılmaz oluyor. Eski büyük aileler, mahalle sıcaklığında geçen bayram havasını ve insanların bir araya gelerek bir takım şeyleri paylaşmalarını çok özlüyorum. Bu birlikteliğin çok eksik olduğunu düşünüyorum. Biz hala bir nebze de olsa eskiyi yaşatmaya çalışanlardanız. Sonuç olarak her gün bayram tadında olsun.
Mehmet Aslan Eskioğlu/Emekli-55
BAYRAMLARDA AYAKKABILARIMIZLA YATARDIK
Eski bayramlar diyince bizim çocukluğumuz akla geliyor. Cıvıl cıvıl bir ortam vardı. Bayramlık hediyeler alındığında ayakkabılarımızı bile saklardık ve gece onlarla yatardık. Şu andaki çocuklar bilgisayar, laptoplarla büyüyor ve bu eski sevinçler de kalmadı. Herkes mutsuz. Bayramlarda kimse kimseyi ne arıyor, ne de soruyor. İnsanlar şimdi evlerine belki şeker alıyor ama sırf formalite diye, yoksa çocuklar gelip de şeker toplamıyor. En güzel değerlerimiz olan bayramlarımızı basitleştirdik. Eskiden bayramlar gelmeden önce sokaklarda şenlikler kurulurdu ve bir sevinç olurdu. Çocuklara bayramlıklar alınırdı ve biz çocuklar olarak sevinç çığlıkları atardık. Ama şimdi saygı-sevgi namına hiçbir şey kalmadı. Bayramlar insanlara acı vermeye başladı. Birbirlerinin kapısını çalmayan, asansörde birbirlerine selam vermeyen komşular, çöp yüzünden tartışan komşular… Maalesef toplum hoşgörüsüz, toplum sevgisiz hale geldi. Herkes birbirinin kusurunu, hatasını arıyor. Geleneklerimiz yok oluyor, bu da bir toplumun çöküşü anlamına gelir.
Yorumlar
Kalan Karakter: