AÜ Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Topuz ve ekibinin uzun yıllardır devam eden çalışmaları sonunda, soğuk kış günlerinin vazgeçilmezi ada çayı, sıcak suda çözünebilir toz forma dönüştürüldü. 2005 yılından bu yana devam eden 3 ayrı proje sonunda elde edilen ürün için patent aşamasına gelindi. Prof. Dr. Topuz, bitki çaylarının kullanımının, binlerce yıl öncesine dayandığını belirterek, “İnsanlık 9 bin yıldır var ve 9 bin yıldır da bitki çayları bilinip kullanılıyor. Ada çayı, Akdeniz kuşağındaki Türkiye, İtalya, Yunanistan, Cezayir, Lübnan, Suriye'de var; ama özellikle Türkiye ve Yunanistan'da çok yaygın. Bizim ülkemizde ayrıca endemik türler var. Ada çayı ve dağ bitkisinin 97 farklı türü bulunuyor. Bunlardan hangisi bizim aradığımız türdür; bu, bir uzmanlık işi. İşte biz de 2005 yılından üniversite olarak tanımlanmış bitkileri çalıştık" diye konuştu.
TÜBİTAK FİNANSE ETTİ
Ardışık 3 farklı projede, Prof. Dr. Feramuz Özdemir ile birlikte Antalya ve çevresinde yayılış gösteren bitkinin özellikleri ve etken madde kompozisyonlarının araştırılarak, bu bitkilerin tarımsal üretim amaçlı kültüre alındığını kaydeden Topuz, "Bu bitkiler kültür koşullarında yetiştirilen bitkilerle karşılaştırılarak devam eden proje kapsamında bitki sıcak suda çözünebilir toz form (instant bitki çayı) ürüne dönüştürüldü. Türkiye olarak kurutulmuş ürün ihracatımız var ama işlenmiş ürün ihracatımız yok. Biz de adaçayından endüstriyel bir gıda ürünü üretebilir miyiz ve bunu uluslararası alana taşıyabilir miyiz anlamında bir çalışma yaptık. Biz çözünebilir hazır bitki çayı yaptık. Aynen kahve gibi bir kaşık alıp sıcak suya katılabilecek bir ürün hazırlamak için yola çıktık. Çalışmamızın çoğunluğunu Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) finanse etti. İnstant dediğimiz bir formülasyon geliştirdik” dedi.
“ULUSLARARASI PAZARDA ROL ALABİLİRİZ”
Bitki çayı piyasasında, dünyada 60 milyar doların üzerinde rakamsal büyüklük olduğuna dikkat çekten Topuz, “Her bitkiden formülasyonla işlenmiş ürün yapmanın mümkün. Ada çayı, dağ çayı gibi bitkilerin çay olarak tüketimi yaygın; ancak bu ürünler, gelecekte bardaktan çıkıp, gıda endüstrisinin farklı alanlarında kullanılacaktır. Biz, ekip olarak çalışmaları devam ediyoruz. Gelecekteki hedefimiz, fırıncılık ve pastacılıkta kullanılabilen, aroma açısından zengin, doğal bileşenlerle renklendirilmiş ada çayı tozu formunda ürünler geliştirmek. Ayrıca tablet ya da kapsül formunda destekleyici gıda takviyesi olarak da pratik tüketimi olabilir. Biz de bu bitkilerle sadece Türkiye içerisinde değil, uluslararası pazarda daha etkin rol almak istiyoruz. Bu konuda da sanayicilerimizle iş birliği yapmak istiyoruz” şeklinde konuştu.