Ekmek, insanoğlunun bilinen en eski ve önemli gıda maddesidir. Genel kabule göre, ilk insanlar su ile ıslatılmış ve kendi haline bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüşler ve gözenekli kütleyi sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman tat ve lezzetinin iyi olduğunu anlamışlardır.
Yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiye göre MÖ. 4000 yıllarında Babilliler özel fırınlarda ekmek pişirmeyi biliyorlardı. Yine MÖ. 4300 yıllarında değirmencilik ve fırıncılık sanatının icra edildiği, yapılan kazılarla elde edilen bulgulardan anlaşılmaktadır.
Karbonhidrat ve protein kaynağı olan ekmek, özellikle tahıla dayalı bir beslenmenin yaygın olduğu ülkemizde, beslenme açısından büyük öneme sahiptir. Türkiye’de, insanların gündelik hayatlarında tükettikleri enerjinin yüzde 66’sı tahıllardan, bu oranın yüzde 56’lık kısmı yalnız başına ekmekten karşılanmaktadır.
Peki içerikleri?
ÇAVDAR EKMEĞİ
Tahıllar içerisinde en koyu renkli en çok çözünür lif ve en çok doyurucu olanıdır. Yüksek lif içeriği sayesinde kolesterol düşürücü, ve bağırsak çalışmasını kolaylaştırıcıdır. Yine sağladığı yüksek lif ile birlikte toklus hissini artırıp uzun surely tok kalmayı sağlıyor, böylelikle kilo kontrolü sağlamada çavdar ekmeği oldukça faydalıdır.
Çavdar, en düşük glisemik indekse sahip tahıl ürünüdür. Bu da demek oluyor ki, çavdarlı ekmek tüketildiğinde Kan şekeri seviyeleri kontrollü şekilde artış gösterecek, insulin yanıtını olumlu etkileyerek insulin direnci ve obzetide riskini azaltacaktır.
Bu nedenle çavdar, son yıllarda oldukça yaygın tüketilen bir tahıl ürünüdür. Satın alacağımız ekmeklerin ilk sırasında çavdar ekmeğine yer verebiliriz.
1 Dilim Çavdar Ekmeğinin Içerdiği Besin Değeri Miktarları (25gr)
Enerji: 55kalori
Çinko:11,5mg
Protein:2gr
Diyet lifi:1 gr
Yağ:0,1gr
Kalsiyum:20mg
Demir:0,7mg
TAM BUĞDAY EKMEĞİ
Tam buğday ekmeği, buğdayın tüm katmanlarındaki besin kaynaklarını içerir. Tam buğday ekmeği fonksiyonel bir gıdadır. Bunun sebebi hazırlık aşamasında ekşi hamur mayası kullanılmasından geliyor. Ekşi hamur mayasında bulunan laktik asit ve asit bakterileri, hamurun mayalanmasını sağlar. Mayalanma sonucunda ekmek kabarıyor, bakteriler sayesinde ekmekteki çürüme önlenir. Bu bakterilerin en önemli özelliği probiyotik etkisi ile bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunur ve mide-bağırsak fonsiyonlarını düzenler. Lif içerikleri sayesinde insulin salınımını düzenleyip kan şekerini kontrol altına alır, ayrıca kolesterol düşürücü etkiye de sahiptir.
1 dilim tam buğday ekmeği besin değeri (25gr)
Enerji: 66kalori
Karbonhidrat: 13,7gr
Protein: 2 gr
Yağ:0,4gr
Lif: 0,3 gr
Fosfor: 52 mg
Kalsiyum: 5 mg
Niasin: 1 mg
KEPEK EKMEĞİ
Kepek çözünür posa( lif) içermektedir. Böylelikle lifli içeriği sayesinde kan şekeri ayarlanmasında, kan yağları ve kolesterol düşüürmesine yardımcıdır. Yüksek lif içermesi sayesinde kabızlık önleyici ve bağırsak çalışmasını düzenleyicidir. Kepek; yüksek posa(lif) içermesi nedeniyle çinko, demir, kalsiyum gibi mineralleri bağlayarak emilimini engelliyor. Demir düşüklüğü olan kişilerin kepekli ekmek yerine tam buğday ekmekleri tüketmeleri daha uygun olacaktır.
1 dilim kepekli ekmeğin besin değeri (25gr)
Enerji: 55 kalori
Protein: 2.15 gr
Yağ:0,5gr
Lif: 2 gr
Çinko: 10,5 mg
Nelere dikkat edilmeli?