Cumhuriyet; ekonomik bir enkaz üzerine kuruldu. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e sadece 4 fabrika kaldı. Ülkenin ihtiyaçlarının büyük çoğunluğu, yurt dışından karşılanıyordu; ülkedeki az sayıda işletmenin yüzde 85’i ise yabancıların elindeydi.
Gücün, bağımsızlığın, refahın yolunun ekonomiden geçtiğini gören Cumhuriyet yönetimi, hızla üretime yöneldi. Cumhuriyet’in ilanının hemen ardından, fabrikalar açılmaya; bankalar kurulmaya; limanlar, tersaneler, demiryolları inşa edilmeye başlandı. İkisi devlete, biri özel girişime ait üç uçak fabrikası kuruldu. Sadece Kayseri’deki fabrikada 1938’e kadar 176 uçak üretildi. Türkiye, dünyada uçak sanayisi olan 10 ülkeden biri durumuna geldi. İlk Türk denizaltısı yine bu dönemde üretilerek denizle buluşturuldu.
Üretimin arttırılması ve sanayileşme için gösterilen çabalar, kısa sürede meyvelerini verdi. 1938’e gelindiğinde, ağır sanayi üretimi yüzde 152, toplam sanayi üretimi yüzde 80 arttı. Artış; kömürde yüzde 100, kromda yüzde 600, diğer madenlerde yüzde 200 oldu; demir üretimi sıfırdan 180 bin tona çıktı, şeker üretimi 200 misli arttı. Tekstil sanayi, ülkenin tekstil ihtiyacının yüzde 80’ini karşılar duruma geldi. Bu süreçte, üretime koşut olarak, ithalat hızla azaldı, buna karşılık ihracat arttı; devlet bütçesi fazla vermeye başladı. Ekonomik büyüme, yılda ortalama yüzde 6 oldu.
Ülke, gerçekten demir ağlarla örüldü; bir yandan binlerce kilometrelik demiryolu hattı döşenirken, öte yandan, yabancı işletmelerin elindeki demiryolları satın alınarak millileştirildi.
* * * * *
Yukarıdaki satırlar, Cumhuriyet’in ilk 16 yılının ekonomik özetidir. Bu dönemin başında Atatürk, “dışarıdan aldığımız ne varsa kendimiz üreteceğiz” diye yola çıkmıştı.
Gelelim Cumhuriyet’in son 16 yılının öyküsüne…
Öykü, AKP iktidarının ilk Maliye Bakanı’nın şu sözleriyle başlar: ““Ne banka bırakacağız, ne fabrika… Liman da bırakmayacağız. Hepsini babalar gibi satacağız.”
Ve Başbakan Erdoğan’ın sözleriyle devam eder: “Türkiye’yi pazarlıyorum. Bizim için verilecek para önemlidir. Her şeyi pazarlar satarız, parayı veren düdüğü çalar.”
* * * * *
Limanlar, elektrik santralleri, fabrikalar, maden sahaları, işletmeler, hatta su kaynakları ve ağaçlar bile, haraç mezat satıldı. Hem de zamanında ellerinden değerlerimizi almaya çalıştığımız yabancılara…
Bugün…
Telsim, TÜPRAŞ’ın yarısı, Sümerbank İngilizlerin; Yarımca Limanı, Türk Telekom, Arapların; Çaykur, Digitürk Katarlıların; Tekfenbank, MNG Bank, SEKA Yunanlıların; Denizbank Belçikalıların; Demirdöküm, araç muayene istasyonları Almanların; Şekerbank Kazakların; Tekel, Beymen’in yarısı, Garanti Bankası’nın yarısı Amerikalıların; İzmir Limanı Çinlilerin; Mersin Limanı Singapurluların; Başak Sigorta, TEB, İzocam Fransızların; Adabank, Türkiye Finans, Kuveytlilerin; Avea Lübnanlıların; Petkim Azerilerin; Oyakbank, Dışbank Hollandalıların; Cbank İsraillilerin; Yapı Kredi’nin yarısı İtalyanların; Turkcell’in yarısı Finliler ve Rusların; Enerjisan’ın yarısı, POAŞ Avusturyalıların; Eczacıbaşı İlaç Çeklerin; Döktaş Finlilerin; Migros İngilizlerin…
Bugün…
Bankacılık sektörünün yüzde 50'si, sigortacılık sektörünün yüzde 70'i yabancı şirketlerin kontrolünde. İlaç pazarındaki 106 yabancı şirketin pazar payları yüzde 70 düzeyinde. Akaryakıt sektöründe yabancıların payı yüzde 65; doğalgazda yüzde 15; elektrik piyasasında yüzde 20…
Yabancılara toprak ve gayrimenkul satışı onlarca kat arttı.
Cumhuriyet tarihinde ilk kez, devlet tahvili ve hazine bonosundaki vergi stopajı, Türkler için devam ederken, yabancılar için kaldırıldı. 1924 Lozan Antlaşması’nda kapitülasyonları kaldırmamızdan yıllar sonra…
Bugün…
ABD’den buğday, Kanada’dan mercimek, Arjantin’den mısır, Sudan’dan susam, Ukrayna’dan arpa, İtalya’dan bakla, Çin’den sarımsak, Yunanistan’dan pamuk, Şili’den elma, Brezilya’dan portakal, Panama’dan muz, Almanya’dan vişne, İran’dan fasulye, Meksika’dan nohut, Avustralya’dan pirinç… ithal ediyoruz.
* * * * *
Kenya Devlet Başkanı Kenyatta’nın o ünlü sözünü yinelemenin tam zamanı galiba: “Batılılar geldiğinde ellerinde İncil, bizim elimizde topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapayarak dua etmeyi öğrettiler. Gözümüzü açtığımızda, bizim elimizde İncil, onların elinde topraklarımız vardı." Batının yöntemi misyonerlikten ılımlı İslam’a dönüştüğüne göre; artık İncil yerine Kuran mı demeliyiz?
SAYIN YAZAR İYİ YAZDIN BE.NE OLACAK HALİMİZ. YABANCILARIN NASIL ÜRETTİKLERİ BİLİNMEYEN MAHSULLERİNİ KULLANIYORUZ. TOHUMLARINI NEREDEN NASIL HALİ GETİRMİŞLER BELLİ DEĞİL.HALKIMIZIN HASTALIKLARI KAT,KAT ARTTI. BU NASIL İŞ,BU NASIL İDARE.BU NASIL DURUM,BU NASIL ANLAYIŞ,BU NASIL VİCDAN,YAZIKLAR OLSUN.ÜSTÜNLERİN HUKUKU HALA DEVAM EDİYOR. İNSANLARI KÖLE GÖREN ZİHNİYETLERE YAZIK. DEMEK Kİ ÇARESİZİZ.DEMEK Kİ SAHİBİMİZ YOK.DEMEK Kİ KENDİ ÜLKEMİZDE KÖTÜ DURUMDAYIZ. YAZIK.YÜZE YARADANA SIĞINIYORUZ. EN FAZLA CANIMIZI ALIRLAR.AMA SALA KÖTÜLÜK YAPMAK YOK. İSYAN ETMEK YOK.SADECE KİŞİLERİ VE DOST LARI ÇOK İYİ TANIMAMIZ LAZIM.BAŞKA HİÇ BİR ŞEY OLMAZ. SADECE DOĞRULARA SAYGILAR.